درنگی بر ابیاتی از کلیم کاشانی (همدانی)

نویسندگان

  • زهرا آقابابائی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور مرکز زرین‌شهر، اصفهان، ایران
  • مینا رحمانی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور مرکز زرین‌شهر، اصفهان، ایران
چکیده مقاله:

ابوطالب کلیم کاشانی (همدانی)، خلاق‌المعانی ثانی، از شاعران برجستة قرن یازدهم هجری است. مضمون‌آفرینی، خیال‌بندی، تمثیل و استفاده از عناصر فرهنگ عامه، کلیم را به یکی از پیش‌آهنگان مضمون‌پرداز سبک هندی ـ اصفهانی تبدیل کرده است. دقت در کلام و شعر او راهگشای مضمون‌پردازی‌های بقیة شاعران سبک هندی خواهد بود. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی است و در آن به برخی از واژه‌ها و عبارات و ابیات بحث‌برانگیز در دیوان کلیم همدانی دقت می‌شود. همچنین نویسندگان این مقاله هم‌زمان با بررسی برخی ابیات تأمل‌برانگیز، ماهیت تصویر و شعر کلیم کاشانی را نیز تبیین کرده‌اند. نخست به برخی از بدخوانی‌های مربوط به صورت‌های تصحیح‌شدۀ بعضی از ابیات کلیم کاشانی مانند «خانه‌های چشم‌ پرگار» و «چشم زاغ» پرداخته شد و نگارندگان دربارة صورت صحیح عبارت «خانه‌های چشم پرگار» در یکی از مثنوی‌های کلیم پیشنهادهایی ارائه دادند؛ سپس با توجه‌ به ترکیب «چشم داغ» در غزلی از کلیم، به‌سبب التباس این ترکیب با چشم زاغ، پیشینة کاربرد چشم زاغ و وجه‌شبه آن بررسی شد. آنگاه با روابط بینامتنی در شعر این دوره و با بررسی مضامین مغفول و مهجور شعر کلیم مانند ناخن دخل بجا، کاغذ گرده و کاغذ توتیا، این نتیجه به دست آمد که کلیدواژه‌های نامبرده به‌سبب تأثیر سخن کلیم بر شعر هندی، از حالت درون‌مایة خاص و شخصی خارج شده و به یکی از مضامین سبک هندی تبدیل شده‌ است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زیبایی شناسی غزل کلیم کاشانی (همدانی)

زیبایی شناسی دانشی است که درباره ی زیبایی گفتگو می کند. از دیرباز فلاسفه و اندیشمندان بسیاری کوشیده اند تا تعریفی برای زیبایی بیان کنند. فصل نخست این پژوهش به تعریف زیبایی شناسی، پیشینه ی آن و آراء و عقاید اندیشمندان پیرامون زیبایی پرداخته است. سپس تعریفی برای زیبایی بیان شده است و عوامل به وجود آورنده ی آن مورد بررسی قرار گرفته است. غزل های کلیم کاشانی از زیباترین غزل های زبان فارسی است. این پ...

15 صفحه اول

مقایسه کلیم کاشانی و محتشم کاشانی از منظر بلاغت شعری

نقد ادبی، مطالعه هوشمندانه اثر ادبی و توصیف و تحلیل آن است. کسی که بنا بر این فرایند و درباره اثری داوری می‌کند، او را منتقد یا ناقد ادبی می‌نامند. منتقد ادبی بنا بر شیوه‌ایی شناخته شده، به نقد اثر می‌پردازد و گاهی نیز بنا بر طبقه‌بندی تازه‌ای که خود ارائه می‌دهد، به گونه‌‌ای اثر را در منظر سنجش قرار می‌دهد که حکمش مقبول مخاطب عام و بیشتر منتقدان دیگر قرار گیرد. یکی از مسیرهایی که در میان انواع...

متن کامل

مقایسه کلیم کاشانی و محتشم کاشانی از منظر بلاغت شعری

نقد ادبی، مطالعه هوشمندانه اثر ادبی و توصیف و تحلیل آن است. کسی که بنا بر این فرایند و درباره اثری داوری می کند، او را منتقد یا ناقد ادبی می نامند. منتقد ادبی بنا بر شیوه ایی شناخته شده، به نقد اثر می پردازد و گاهی نیز بنا بر طبقه بندی تازه ای که خود ارائه می دهد، به گونه ای اثر را در منظر سنجش قرار می دهد که حکمش مقبول مخاطب عام و بیشتر منتقدان دیگر قرار گیرد. یکی از مسیرهایی که در میان انواع ...

متن کامل

بررسی مولفه های شیعی در دیوان سه شاعر: صائب تبریزی، محتشم کاشانی، کلیم همدانی (کاشانی)

صفویان از معدود سلسله هایی هستند که در گذر تاریخ توانستند با تکیه بر نیروی مذهبی که از دیرباز در نزد ایرانیان طرفدارانی داشت، نیروی دیگری به به نام ملیت را همراه سازند و با کمک گرفتن از این دو بال نیرومند خود را به سرمنزل مقصود برسانند. بنیان گذاران این حکومت با استفاده از زیرکی و دلاوری خود و تبلیغاتی که در بین مردم راه انداختند مبنی بر اینکه ایشان شاهان ولایت پناه هستند با میل و قهر مردم را ب...

15 صفحه اول

بررسی کاربرد اغراق در اشعار کلیم کاشانی

مبالغه، اغراق و غلو یکی از قوی‌ترین عناصر القاء در اسلوب سبک هندی و بهترین وسیله برای تجسم بخشیدن به عواطف و اندیشه‌ها و نفوذ بر خفایای ذهن مخاطب است و در پی برجسته‌سازی از طریق هنجارگریزی و آشنایی‌زدایی و کشف مفاهیم تازه و بیگانه است و چون با دیگر شگردهای بیانی و بدیعی در هم آمیزد، التذاذ هنری و تأثیرات عمیق عاطفی و فکری بر خواننده بر جای خواهند گذاشت و از تحسین­گویی و ارزش بیشتری برخوردار خوا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  73- 87

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023